Op 10 mei heeft de FDSS de resultaten bekendgemaakt van bijna twee jaar actieonderzoek met sekswerkers en maatschappelijk werkers over prostitutie en de toegang tot sociale rechten.
In de grote zaal van de Tricoterie herinnerde Céline Nieuwenhuys eraan dat de gemiddelden die als referentie worden genomen, over het algemeen de realiteit van de minderheden verhullen.
Bij deze minderheden zijn de problemen acuter, zij ging nader in op de wijze waarop dit doorwerkt in het overheidsbeleid dat, door geen rekening te houden met de plaatsen waar de moeilijkheden het grootst zijn, de marge accentueert. Als ze niet gewoon de gaten vormen.
De bevindingen van het onderzoek
Prostitutie en toegang tot sociale rechten
De enquête die Lotte Damhuis en Charlotte Maisin tussen 2020 en 2022 hebben uitgevoerd, is specifiek gericht op prostitutie en documenteert de manier waarop de sociale diensten bijdragen tot de uitsluiting - door niet-gebruik en toegenomen bestaansonzekerheid - van de betrokkenen en biedt aanknopingspunten voor reflectie over de verbetering van hun opvang. In de gespecialiseerde sectoren, maar meer algemeen in de sociale sector als geheel.
De gevolgen van de gezondheidscrisis voor de toegang tot sociale rechten
De COVID-crisis heeft de toegang van sekswerkers tot de gezondheidszorg en tot de sociale sector in het algemeen verzwakt, terwijl hun omstandigheden om met klanten te onderhandelen zijn verslechterd. Dit was echter waarschijnlijk de periode waarin de behoefte het grootst was, zoals werd opgemerkt door gespecialiseerde structuren zoals Alias of Espace P., waar het aantal verzoeken om individuele steun in deze periode explodeerde.
Stigmatisering houdt bestaansonzekerheid in stand
Naast de crises en het uitvergrotende effect daarvan, vormt de stigmatisering van de prostitutie een transversaal probleem voor de gehele sociale sector, en met name voor degenen die zich bezighouden met psychologische hulpverlening. Uit de enquête blijkt dat mensen die betrokken zijn bij sekswerk vermijden erover te praten met hun omgeving en met maatschappelijk werkers. Integendeel, zij zullen geneigd zijn een onberispelijk discours te produceren dat aan de verwachtingen voldoet, om het stigma te compenseren. Toch is onzekerheid voor 80% van de door de FDSS ondervraagde personen de reden voor prostitutie, ver vóór drugsgebruik (13%) of verslaving (9% van de ondervraagden), en zij verdwijnt er niet mee. In feite is het zo dat inkomsten uit sekswerk, omdat ze onregelmatig zijn, moeilijk aan te geven, moeilijk te handhaven, en als ze al niet gewoon illegaal zijn, de onzekerheid doen toenemen, die vervolgens in stand wordt gehouden door niet-gebruik.
Verblijfsstatus en toegang tot rechten
De noodzaak om aan de controle van politie en overheid te ontsnappen, zet migranten zonder papieren ertoe aan sekswerk te verrichten op steeds meer afgelegen en verborgen plaatsen waar zij niet op sociale controle kunnen rekenen. Plaatsen waar zij noch op bescherming, noch op de tussenkomst van de politie kunnen rekenen, die, wanneer een prostituee het slachtoffer is van agressie, bescherming met repressie verwart. Zo wordt ook niet systematisch medische spoedhulp verleend, ondanks het feit dat dit in de wet is opgenomen. De personen zonder papieren die in de prostitutie werkzaam zijn, verkeren echter vaak in een overlevingsstand die hun onderhandelingsmarge beperkt. Deze logica leidt ertoe dat zij riskantere praktijken aanvaarden omdat zij beter betaald worden.
Twee publicaties voor verdere studie
Voor nadere informatie kunnen de twee enquêtes online worden geraadpleegd: